Prace nad samolotem myśliwskim kolejnej, po MiG-21 generacji, rozpoczęły się w 1961 r. Pierwszą przymiarką był prototyp E-8 z roku 1962, noszący prowizoryczne oznaczenie MiG-23. Zachował on układ aerodynamiczny MiG-21, z trójkątnym skrzydłem i klasycznym usterzeniem. W kolejnym wariancie opracowanym w ramach programu MiG-23 zastosowano dwa boczne wloty powietrza. Zaraz po nim powstał prototyp nowego myśliwca, 23-01, inaczej nazywany też MiG-23PD. Samolot 23-01 był pod względem aerodynamiki powiększonym MiG-21, z trójkątnym skrzydłem i konwencjonalnym usterzeniem. Zastosowano boczne wloty powietrza. 3 kwietnia 1967 r. P. Ostapienko wykonał na 23-01 pierwszy lot.

W kwietniu 1965 r. skonkretyzowano i przyjęto do realizacji program budowy myśliwca nowej generacji MiG-23. W konsekwencji wcześniejszych niezadawalających prób, oraz przy dużym udziale przykładu amerykańskiego samolotu F-111, przyjęto inny wariant: ze zmienną geometrią skrzydeł. Prace nad takim samolotem, oznaczonym 23-11 rozpoczęto w maju 1965r., a 10 czerwca 1967r. A. Fiedotow oblatał pierwszy prototyp oznaczony 23-11/1. 28 maja 1969 został oblatany przez A. Fiedotowa pierwszy seryjny samolot MiG-23S. Do końca 1970, powstało 50 egzemplarzy MiG-23S, po czym nastąpiła dwuletnia przerwa w produkcji myśliwskich MiG-23 (zakład wypuścił w tym czasie niewielką serię samolotów myśliwsko-bombowych MiG-23B). Przyczyną tej przerwy były spore trudności, jakie sprawiał MiG-23S w pierwszym okresie eksploatacji.

Ponieważ przewidywano wprowadzenie MiG-23 do uzbrojenia w dużej liczbie, już w listopadzie 1967 r. polecono przygotowanie nowej wersji szkolno-bojowej MiG-23UB. Prototyp MiG-23UB został oblatany przez Michaiła Komarowa w marcu 1969 r. W 1970 r. zaczęła się produkcja seryjna, która trwała do końca roku 1978 (np. polskie MiG-23UB wyprodukowane zostały w październiku 1978r).

W czerwcu 1972 r. A. Fiedotow oblatał prototyp, a zaraz potem uruchomiono produkcję wersji MiG-23M (w NATO Flogger-B),w której usunięto wady stwierdzone w czasie eksploatacji MiG-23S. MiG-23M był użytkowany wyłącznie w ZSRR, ale na jego bazie przygotowano dwie wersje na eksport. Dla krajów bardziej zaufanych (przede wszystkim dla Układu Warszawskiego) powstał MiG-23MF. Wersja MiG-23MS (Flogger-E) przeznaczona dla mniej stabilnych sojuszników (np. dla krajów arabskich) była bardziej zubożona. Eksportowe MiG-23MF produkowane były bardzo długo (np. ostatnie z polskich MiG-23MF opuściły zakład produkcyjny we wrześniu 1982 r.). Produkcja wyjściowego MiG-23M na potrzeby lotnictwa ZSRR została zakończona znacznie wcześniej, bo już w 1976 r. został on zastąpiony przez kolejny MiG-23ML (NATO Flogger-G). Produkcja seryjna MiG-23ML trwała od 1976 do 1981 r. (niewielkie serie na eksport były wytwarzane do 1985 r.). W 1981 r. powstaje MiG-23MLD (NATO Flogger-K). MiG-23MLD był ostatnią wersją seryjną MiG-23. Jego produkcja została zakończona w 1985 roku, gdy zakład przestawił się całkowicie na wytwarzanie MiG-29.

W latach siedemdziesiątych MiG-23 stał się podstawowym samolotem myśliwskim lotnictwa radzieckiego. Jego produkcja trwała od 1969 do 1985 r. i wyniosła, wraz z egzemplarzami przeznaczonymi na eksport, znacznie ponad 2000 sztuk. Dalszym rozwinięciem konstrukcji był samolot szturmowy MiG-27, produkowany seryjnie.

MiG-23 MF w Polsce:

Polska zakupiła 36 egzemplarzy samolotów MiG-23MF oraz 6 dwumiejscowych MiG-23UB. Weszły one do uzbrojenia 28. PLM OPK stacjonującego w Słupsku. Pierwsza grupa 14 pilotów ze Słupska przeszła przeszkolenie w ZSRR na samolotach MiG-23MS i MiG-23MF. Piloci wrócili z przeszkolenia w kwietniu 1979r., a zaraz za nimi radzieccy piloci przyprowadzili pierwsze samoloty do 1. plm w Mińsku Maz. (pas startowy na lotnisku w Słupsku przechodził wtedy remont). W grudniu 1979r. samoloty przebazowano do Słupska. Pierwszym polskim pilotem latającym na MiG-23 był ówczesny dowódca 28. plm płk pil. Janusz Dorożyński. Jako pierwsze przyszły samoloty serii 17., wyprodukowane w kwietniu 1979r. Kolejna partia nadeszła w roku 1981 i należała do 20. i 21. serii produkcyjnej z lipca i sierpnia tego roku. Pełny stan, 36 samolotów bojowych, pułk uzyskał jesienią 1982r., gdy przyszły samoloty 24. serii, wyprodukowane we wrześniu 1982r.

MiG-23MF "021" w czasach swojej świetności w służbie pod znakiem "Biało-czerwonej szachownicy" w 28.PLM ze Słupska.