Rozwój Lotnictwa na Ziemi Łaskiej

31. PLM

31. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego Obrony Przeciwlotniczej (PLM OPL) został sformowany na podstawie rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 0036/org. z kwietnia 1951r (razem z 13. PLM) na bazie 1. PLM z miejscem stałego bazowania na lotnisku Warszawa Babice. Wszystkie trzy pułki, tj. 1. PLM, 13. PLM i 31. PLM weszły w skład 5. DLM (5. Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego - utworzona w 1950 r.). Pod koniec 1951 roku 5. DLM (wchodzące w jej skład pułki lotnictwa myśliwskiego) otrzymały na swoje wyposażenie nowe samoloty odrzutowe w postaci 60 MiG-ów-15. W 1953 r. 31.PLM posiadał na stanie samoloty poddźwiękowe produkcji rosyjskiej 2xMiG-15 oraz 12xMiG-15bis. Ze względu na „ciasnotę” na warszawski lotnisku, we wrześniu 1957 roku 31. PLM został przebazowany na nowe lotnisko (wybudowane w połowie lat 50.) w miejscowości Łask pod Łodzią. W tym samym czasie na bazie 5. DLM (lipiec 1957 - czerwiec 1958) powstaje 1. KOP OK (1. Korpus Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju - powołany w czerwcu 1958r.) przejmując cała kadrę 5. DLM oraz podległe jej pułki lotnicze w dotychczasowych miejscach stacjonowania. W czasie przenosin do Łasku pułkiem dowodził ppłk pil. Henryk Michałowski (do 1961 r.). Kolejnym, jak się okazało, i ostatnim dowódcą został ppłk pil. Janusz Kowalski (dowodził w latach 1961-1963). W trakcie bazowania w Łasku do pułku zaczęły przybywać nowe samoloty w postaci Lim-1 i Lim-2 (licencyjne wersje MiG-15 i Mig-15bis produkcji WSK Mielec). Po ucieczce por. pil. Kożuchowskiego do Szwecji w 1958 r. (na samolocie Lim-2), pułk został włączony w skład Oficerskiej Szkoły Lotniczej nr 5 w Radomiu zmieniając swoją nazwę na 31. Pułk Szkolno-Bojowy. W tym czasie, 1958-63, w jednostce wyszkolono 162 pilotów. W 1963 r. pułk uległ rozformowaniu, zaś na jego miejsce przybył 2. PLM z krakowskich Czyżyn, którym dowodził ppłk pil. Albin Daniłowicz.

Dowódcy:

mjr pil. Sergiusz PIEPIELIN (1951-1954),

mjr pil. Władysław HERMASZEWSKI (1954-1955),

ppłk pil. Henryk MICHAŁOWSKI (1956-1961),

ppłk pil. Janusz KOWALSKI (1961-1963).

10. PLM

10. PLM (pułk lotnictwa myśliwskiego) został sformowany 31 października 1944 r. w oparciu o 246. PLM radzieckiej 16. Armii Lotniczej na lotnisku Karłówka w ZSRR na mocy Dyrektywy Armii Czerwonej nr 10/9954 z 7 września 1944 r. Pułk przez cały okres wojny podlegał 3. DLM (Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego).

W kwietniu 1945 r. pułk przybył na lotnisko w Kutnie i posiadał na uzbrojeniu 30 Jak-9, 2 Jak-3 i 1 Po-2. W dniu 16 kwietnia został przesunięty na lotnisko Głogów koło Kutna. W dniach 22-24.04.1945 r. przebazowany w rejon działań wojennych, by wziąć udział w operacji berlińskiej. Współdziałał z 11. PLM 7. i 8. PLSz (pułk lotnictwa szturmowego) z lotnisk Białęgi, Grunthal, Eichstadt. Ogółem 10. PLM wykonał 254 loty bojowe. Piloci zestrzelili 7 samolotów wroga. Straty to zestrzelony przez obronę p/lot. ppor. pil. N. Carew (zginął), oraz ciężko ranny chor. pil. M. Bajczykow.

Po zakończeniu wojny w dniach 9-11.05.1945 r. pułk wrócił do Kutna, następnie po kilku dniach został przebazowany do Łęczycy (Leźnica Wielka). Na podstawie Rozkazu Naczelnego Dowódcy nr 019/Org. z dn. 22.01.1946 r. dokonano zmian nazewnictwa kilku jednostek lotniczych, w tym: zmieniono nazwę 10. PLM na 2. PLM i dyslokowano go do Krakowa na lotnisk Rakowice–Czyżyny. 2. PLM wchodził w skład 1. BDLM (Brandenburskiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego) wraz z 1. PLM „Warszawa” i 3. PLM.

Początek lat 50-tych to okres nowego wyścigu zbrojeń pomiędzy niedawnymi sojusznikami tzw. „zimnej wojny” oraz wojny w Korei. Pociągnęło to za sobą szybki rozwój lotnictwa bojowego również w naszym kraju. Powstają pierwsze dywizje lotnicze: 5. DLM OPL (Obrony PLot.) Warszawa, 8. DLSZ (Dywizja Lotnictwa Szturmowego) Modlin i 15. DLB (Dywizja Lotnictwa Bombowego) Bydgoszcz oraz w 1951 r. 7. DLM Kraków. Początkowo 2. PLM wchodził w skład 5. DLM OPL wraz z 1., 3., 11. PLM OPL (ostatecznie w 1951 r w 5. DLM pozostały 1., 13., 31. PLM dwa ostatnie - nowo sformowane). W 1951 r. 2. PLM wchodzi już w skład 7. DLM OPL Kraków wraz z 39. i 40. PLM z Mierzęcic, które utworzono na bazie 2.PLM. Na uzbrojeniu jednostka posiada samoloty odrzutowe Jak-17 i Jak-23. Od 1952 roku w składzie 7. DLM OPL pozostaje 2.PLM i 39.PLM - 40. PLM zostaje przekazany do 11. DLM OPL.

W miejsce rozformowanego 31. PSz-B w 1963 r. przebazowano 2. PLM z Krakowa z jednoczesnym właczeniem go w struktury 1. KOP. Pułk od 1962 r. nosił imię „Ludowych Partyzantów Ziemi Krakowskiej” (wyróżniającą nazwę zlikwidowano w 1992 r.). W 1967 r. powrócono do pierwotnego nazewnictwa tj. 10. PLM. Od 1996 r. w strukturach 3. KOP (Korpusu Obrony Powietrznej). Przez cały okres istnienia (lata 1963 -2000) na wyposażeniu jednostka posiadała samoloty: poddźwiękowe Mig-15, Lim-1, Lim-2, Lim-5, SBLim-2, UTIMiG-15 i naddźwiękowe MiG-21 różnych wersji (bojowe: PF, PFM, M, MF oraz szkolno-bojowe U, UM).

W 1994 roku w 50. rocznicę powstania jednostka otrzymała sztandar nowego wzoru ufundowany przez społeczeństwo Łasku. Wejście Polski w struktury Paktu Atlantyckiego zmieniło doktrynę obronną Polski w efekcie czego powstały nowe struktury sił zbrojnych. Reorganizacja polskiego lotnictwa spowodowała przejście ze struktur pułkowych na eskadrowe, czego skutkiem było rozformowanie 10. PLM z końcem grudnia 2000 roku. Ostatnim dowódcą pułku był płk pil. Dariusz Pacek. W miejsce rozformowanego pułku powstała 32. BL (Baza Lotnicza) oraz 10. elt (eskadra lotnictwa taktycznego).

Dowódcy:

mjr pil. Michał KOŻEWNIKOW 1944-1945,

ppłk pil. Wasyl BYSTROW 1946,

ppłk pil. Edward CHROMY 1947-1951,

ppłk pil. Tadeusz OLĘDZKI 1951-1953,

ppłk pil. Henryk RZEMIENIECKI 1955-1961,

ppłk pil. Albin DANIŁOWICZ 1961-1963,

ppłk pil. Janusz KOWALSKI 1963-1966,

ppłk pil. Józef RADOŃ 1966-1972,

ppłk pil. Maciej BRZEZIŃSKI 1972-1978,

ppłk pil. Zbigniew DUBIŃSKI 1978-1980,

płk pil. Władysław DĄBKOWSKI 1980-1985,

ppłk pil. Marek CISZEWSKI 1986-1989,

ppłk pil. Stanisław KOHDEN 1989-1992,

ppłk pil. Waldemar STAJNIAK 1992-1997,

mjr pil. Jan ŚLIWKA 1997-1999,

mjr pil. Dariusz PACEK 1999-2000.

10. elt i 32. BL

Na podstawie Decyzji Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 października 2000 r. dotyczącej zmian organizacyjnych w Wojskach Lotniczych i Obrony Powietrznej 1-go stycznia 2001 r. została sformowana 10. eskadra lotnictwa taktycznego. Gotowość do działań eskadra osiągnęła 31 marca 2001 r. Do 2003r. wyposażona była w samoloty Mig-21, później w szkolno-bojowe TS-11 „Iskra”, a od jesieni 2008 w nowoczesne wielozadaniowe F-16C/D Blok 52+. Eskadra specjalizuje się w rozpoznaniu lotniczym. Od 2010 r. eskadra jest pododdziałem 32. BLT (32. Bazy Lotnictwa Taktycznego) powstałej po połączeniu 32. BL i 10.elt.

Dowódcy 10.elt:

ppłk pil. K.SZUBERT 2001-2003,

ppłk pil. D. MALINOWSKI 2003-2004,

ppłk pil. B. SKRABUT 2005-2006,

ppłk pil. D. MALINOWSKI 2006-2010.

32. Baza Lotnicza powstała 1 stycznia 2001 roku. Głównym zadaniem bazy było zabezpieczenie szkolenia samodzielnych eskadr lotniczych, a w szczególności 10. elt na stałe stacjonującej w Łasku, a także zabezpieczenia działań wojsk sojuszniczych. Podstawowymi pododdziałami były dywizjony: dowodzenia, techniczny i zabezpieczenia. W 2001 r. 38 fundatorów i sponsorów ufundowało sztandar, którego chrzestnymi byli E. DZIUBA-TUSZYŃSKA i J. PIENIĄŻEK. W latach 2001-2003 baza podlegała pod 3. KOP (3. Korpus Obrony Powietrznej) Wrocław, następnie pod 2. BLT (2. Brygadę Lotnictwa Taktycznego) Poznań, przemianowaną od 2009 r. na 2. SLT (2. Skrzydło Lotnictwa Taktycznego). Oprócz bieżących zadań baza przygotowywała się do przyjęcia nowego sprzętu. Prowadzono intensywne prace nad rozbudową infrastruktury i lotniska. W 2010 r. na bazie 32. BL i 10.elt powstała 32. BLT (Baza Lotnictwa Taktycznego).

Dowódcy 32. BL:

płk pil. D. PACEK 2001-2004,

płk pil. A. ŚWIERKOCZ 2004-2006,

płk pil. A. POLUSZYŃSKI 2006-2007,

płk pil. W. LEŚNIKOWSKI 2007-2010.

32. BLT

Z dniem 01 stycznia 2010 roku rozkazem MON, w wyniku przeformowania 32. Bazy Lotniczej i 10. eskadry lotnictwa taktycznego powstała 32. Baza Lotnictwa Taktycznego, której dowódcą został płk pil. dypl. Dariusz MALINOWSKI. Pełni ona ważną funkcję w systemie obronnym Rzeczypospolitej Polskiej. Jest jednostką o nowych strukturach, spełniających wymagania NATO. 32. BLT na podstawie Decyzji Nr 172/MON z dnia 12 maja 2010 r. przejmuje i z honorem kultywuje dziedzictwo tradycji:

10 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (1944-1945),

2 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (1946-1962),

31 Pułku Szkolno-Bojowego(1957-1962),

10 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (1963-2000),

10 Eskadry Lotnictwa Taktycznego (2001-2009),

32 Bazy Lotniczej (2001-2009).

Dowódcy 32. BLT:

płk dypl. pil. Dariusz MALINOWSKI 2010 - 2011,

płk pil. Krystian ZIĘĆ 2012 - 2014,

płk dypl. pil. Ireneusz NOWAK 2014 - 2016

ppłk Robert Gurzęda V. 2016 - X. 2016

płk pil. Rafał Zadencki X. 2016 - VI. 2017

ppłk Robert Gurzęda VI. 2017 - VI. 2018

płk. pil. Tomasz JATCZAK VI. 2018 - 5. VII. 2021

płk. pil. Piotr OSTROUCH 5. VII. 2021 - obecnie

opr. Grupa Archeo